94 ~ Χάρις Αλεξίου: τώρα τον δρόμο μου τον βρήκα

Η μπαλάντα της Ιφιγένειας

Με πήρες κάποτε απ' το χέρι και δε σε ρώτησα που πάμε
Σου 'πα "με σένα δε φοβάμαι", μάνα καλή, μάνα μου έρμη.
Εσύ τον άντρα σου είχες χάσει, κι εγώ είχα χάσει το γονιό μου
και τότε μάνα, καλέ μάνα, τότε σε βάφτισα αρχηγό μου.
Κλείδωσες δυο φορές το σπίτι, μας πήρες κι ήρθαμε στην πόλη.
Σαν τα κοράκια πέσαν όλοι, έτσι όπως σ' είδαν φοβισμένη
Κι ακόνιζα, παιδάκι πράμα, τα νύχια μου και το μυαλό μου
με μια τρεμούλα, μ' ένα φόβο, μη γκρεμιστεί ο αρχηγός μου.

Κι άρχισαν να κυλούν τα χρόνια όπως το χρώμα στη βατίστα
στην οικοκυρική μοδίστρα, κι ο αδερφός μου στα καράβια.
Η Ελλάδα πήγαινε κι ερχόταν κι έγινε ο τρόμος καθεστώς σου,
φοβήθηκα μη σε τσακίσουν και τότε έγινα αρχηγός σου.
Και πάνω που άρχιζα να ορίζω, ήρθε η αγάπη να με ορίσει
και μπλέχτηκα στ' αλισβερίσι - οι αγάπες μ' έβαλαν στη μέση.
Κι εσύ νοιαζόσουν μη πονέσω, μ' αυτές δε βλέπαν τον καημό σου
κι όλες στο μάτι είχαν βάλει να ρίξουνε τον αρχηγό σου.

Κι όταν με πήρε το τραγούδι ήμουν το στόμα των απόρων,
έγινα στόχος των εμπόρων και θύμα της πολυγνωσίας.
Πήγαν να τρίξουν τα θεμέλια - δεν ήταν τ' αύριο πια δικό μου -
τότε ξανάπλωσες το χέρι και σε ξανάκανα αρχηγό μου.

Τώρα χαμένη εγώ στους ήχους, και λυτρωμένη εσύ χορεύεις -
η μόνη εσύ που με πιστεύεις σαν σου μιλάω μεσ' στα τραγούδια
Τώρα αγαπώ μα δεν ορίζω, τώρα δεν ψάχνω να 'βρω δίκια -
τώρα το δρόμο μου τον βρήκα, γκρεμίστηκαν τ' αρχηγιλίκια.
Χάρις Αλεξίου (1950)

* Το αυτοβιογραφικό τραγούδι H μπαλάντα της Ιφιγένειας
είναι από το άλμπουμ Εμφύλιος έρωτας (1984)
Φωτογραφίες: YouTube (Kalavrytinos), clubs.pathfinder.gr