2 Ιουλ 2007

22 ~ Χρήστος Μπουλώτης: Tα δακτυλικά αποτυπώματα

Σ' ένα τοπίο μινωικό μού αποκαλύφθηκε πρώτη φορά γοητευτικό κι επώδυνο το πρόσωπο του χρόνου. Εκεί και τα δακτυλικά αποτυπώματα. Ήταν, θυμάμαι, καυτός Ιούνιος κι ακόμη πιο καυτός Ιούλιος του '72. Στη σκιά του ιερού όρους Γιούχτα, κατάφυτο αμπέλια και λιόδεντρα το Φουρνί, ο λόφος δηλαδή απέναντι απ' τις Αρχάνες, όπου έμελλε εκείνο το καλοκαίρι, δευτεροετής τότε φοιτητής, να μυηθώ στην ανασκαφική πράξη. Ήταν το πολυπόθητο έναυσμα που, ώσπου να πατήσω το πόδι μου στο μυθικό εν αρχαιολογία Φουρνί, μου στοίχισε αγρύπνιες, μια κι η ανυπομονησία δεν χωρούσε με τίποτα στο εικοσάχρονο κορμί μου. Μαζί κι η αγωνία αν τελικά θα κατάφερνα να περάσω πάνω απ' τον πήχυ. Γιατί όσοι εκθείαζαν την εύνοια της τύχης μου να ανασκάψω σ' ένα μινωικό νεκροταφείο, τόσο σημαντικό όσο το Φουρνί, ήξεραν πως μια τέτοια τύχη ξεχωριστή συνεπαγόταν απαιτήσεις απ' την μεριά του μυστακιοφόρου διευθυντή της ανασκαφής, που συνήθιζε να κραδαίνει τεχνηέντως το ραβδί του δίκην ομηρικού σκήπτρου. Υψηλές, πράγματι, οι απαιτήσεις. Κι εγώ δεν διέθετα τότε για εφόδια παρά ενθουσιασμό και εμμονή να παίξω σοβαρά το παιχνίδι με τον υλοποιημένο χρόνο. Mόνο που δεν υποπτευόμουν, νεοφώτιστος, πόσο η πρώτη εκείνη ανασκαφική μου εμπειρία θα έγερνε προς τη μεριά υπαρξιακής αγωνίας, πόσο βαθιά θα χάρασσε στο θυμικό εκείνο το πρώτο chiaroscuro. Από τη μια δοξαστικά τα τζιτζικίσματα, ο κρητικός ήλιος, τα μπρούντζινα κορμιά που ιδρωκοπούσαν με το χτύπο της σκαπάνης, κι από την άλλη τα απογυμνωμένα οστά, δεκάδες σκελετοί Μινωιτών σε πήλινες λάρνακες, κι άλλα οστά απο ανακομιδές - ο τάφος ήταν ασύλητος, πρώιμος «θολωτός», μιας διευρυμένης οικογένειας ίσως. Μέσα σε λίγες ανασκαφικές μέρες είχα προνομιακά ταξιδέψει τέσσερεις ολόκληρες χιλιετίες, ίσαμε το ανώνυμο πένθος, δοξασίες μεταθανάτιες, ταφικές πρακτικές, που σύντομα θα γίνονταν επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος και επίλεκτα εκθέματα στο Μουσείο Ηρακλείου, αφού πλούσια τα κτερίσματα των τάφων. Στα είκοσί μου βρέθηκα καταμεσής σ' ένα πλήθος άντρες και γυναικόπαιδα από την άκρη του μινωικού χρόνου, που με οδηγούσαν και με πήγαιναν κατακαλόκαιρα όπου τους πήγαιναν - έτσι τουλάχιστον ένιωθα τότε. Όμως εγώ δεν ήμουν ούτε το φως των ματιών τους, ούτε η μνήμη τους, ούτε οι επιθυμίες που συνέπαιρναν πάλαι ποτέ το κορμί τους. Η μεταφυσική μου δύσπνοια, για να καταλαγιάσει κάπως, ζητούσε κάτι ακόμη. Κι αυτό το κάτι δεν μου το έδωσαν τα χρυσά κτερίσματα, ούτε τα αργυρά, τα ελεφαντοστέινα και τα μαρμάρινα. Τη στιγμή που ο Μανόλης, ο στιβαρός εργάτης μας, αφήνοντας για λίγο τη σκαπάνη, πρόσθετε, κατά τη συνήθειά του, άλλον έναν σκορπιό στο πακέτο των τσιγάρων του, ήρθαν τα δακτυλικά αποτυπώματα. Πάνω σε πήλινο ειδώλιο, ευτελές, μικκύλο. Ήρθαν για να σαρκώσουν μεμιάς το εκτυφλωτικό κρητικό φως να σκοτεινιάζει αμήχανο κι απορημένο. Τα δακτυλικά αποτυπώματα ενός ειδωλοπλάστη, που είχε μορφοποιήσει αδρά το πρόσωπο γυναίκας, συγκεκριμένα την προτεταμένη μύτη της, πιέζοντας ταυτόχρονα με αντίχειρα και δείκτη τον υγρό πηλό. Κι εκείνη η μακρινή στιγμή του πλασίματος, με τις σχεδόν αδιόρατες δακτυλικές γραμμές πάνω στον πηλό, έμεινε. Έφτασε ώς εμάς. Τα δακτυλικά αποτυπώματά του μινωίτη ειδωλοπλάστη ήταν αποτυπώματα του μινωίτη χρόνου.

Στο κολατσιό με την αρχαιολογική ομήγυρη, κάτω απ' το γέρικο λιόδεντρο, έστρεψα τη συζήτηση στις μεταφυσικές πλευρές του χρόνου. Άρχισα να λέω και για τα δακτυλικά αποτυπώματα που λίγο πριν είχα διαβάσει έκπληκτος πάνω στο πήλινο ειδώλιο γυναίκας, όταν με διέκοψε η φωνή του Μανόλη, που μας καλούσε να δούμε κι εμείς πώς αυτοκτονούν οι σκορπιοί του, ανάβοντας γύρω τους με οινόπνευμα μια κύκλια φωτιά.
Χρήστος Μπουλώτης

* Το κείμενο είναι από ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ, τ.153/154
*Φωτογραφίες: greece2001.gr

Ετικέτες , , ,

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε Σχόλια ανάρτησης [Atom]

<< Αρχική σελίδα