168 ~ Μάρω Δούκα: Ταξίδια μακρινά σε πλωτά ποτάμια
Ο βιβλιοθηκάριος, στη Δημοτική Βιβλιοθήκη στα Χανιά, κατέβαζε από το ράφι το μυθιστόρημα που του είχα ζητήσει, πρόσεξε το, μου έλεγε, δεν έχουμε πολλά αντίτυπα, μη σημειώσεις τίποτα απάνω, μη τσαλακώσεις τις σελίδες. Τον καθησύχαζα, χωρίς να πολυκαταλαβαίνω τι σημαίνει «αντίτυπο», πήγαινα να καθίσω κοντά στη σόμπα, έξω ψιλόβρεχε. Άνοιγα προσεκτικά το χαρτόδετο βιβλίο και επιβιβαζόμουν στο ποταμόπλοιο. Ταξίδια μακρινά σε πλωτά ποτάμια και με το πενηντάφυλλο ριγωτό τετράδιο, όπου αντέγραφα τις ωραίες φράσεις. Κάθε Σάββατο απόγευμα, αυτή ήταν η μοναδική μου διασκέδαση.
Παραμονές Χριστουγέννων, περπατώντας, όπως συνήθιζα, με το κεφάλι σκυφτό, βρήκα, έξω από το βιβλιοπωλείο του Αδαμόπουλου ένα κατοστάρικο. Χωρίς να το πολυσκεφτώ μπήπα στο βιβλιοπωλείο και αγόρασα τον Βραχόκηπο του Καζαντζάκη.
Ήταν το πρώτο δικό μου βιβλίο. Κάτω από το μαξιλάρι μου για χρόνια, διάβαζα, λίγο, προτού να σβήσει η μάνα μου το ηλεκτρικό,και έμενα έπειτα να σκέφτομαι στα σκοτεινά, ώσπου να με πάρει ο ύπνος. Πόλεμο στους άπιστους! Άπιστοι είναι οι ευχαριστημένοι, οι χορτασμένοι, οι στείροι.
Φοιτήτρια στην Αθήνα άρχισα σιγά σιγά να αποκτώ τα δικά μου βιβλία. Τα διάβαζα και τα ξαναδιάβαζα, τα υπογράμμιζα και τα αποστήθιζα, κουβαλώντας τα από μετακόμιση σε μετακόμιση. Θα είχα μαζέψει καμιά σαρανταριά, όταν τον Αύγουστο του '67 που με συνέλαβαν, τα κατάσχεσαν οι αστυνομικοί. Και βρέθηκα, έπειτα από την αποφυλάκιση μου, με το μοναδικό βιβλίο που είχε γλιτώσει το πλιάτσικο, Το τέλος της μικρής μας πόλης.
Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Ίσως για να εξηγήσω την κατοπινή σχέση μου με το βιβλίο. Το αγόραζα, όπως αγοράζεις κάτι που το έχεις στερηθεί. Και ταυτοχρόνως το αντιμετώπιζα σαν κάτι δικό μου και πολύτιμο που κινδύνευα από στιγμή σε στιγμή να το χάσω ή να μου το αρπάξουν. Για χρόνια έντυνα όλα τα βιβλία μου με μπλε κόλλα και τους κολλούσα ετικέτες για να μοιάζουν με σχολικά, ελπίζονττας ότι θα ξεγελάσω έτσι τους αστυνομικούς, εάν συνέβαινε να μπουκάρουν πάλι χαράματα, για να με συλλάβουν.
Μάρω Δούκα (1947)
...κι αυτή η αίσθηση ότι, διαβάζοντας ένα βιβλίο, διαπλέω με ποταμόπλοιο τον κόσμο, με ακολουθεί πάντα.
Παραμονές Χριστουγέννων, περπατώντας, όπως συνήθιζα, με το κεφάλι σκυφτό, βρήκα, έξω από το βιβλιοπωλείο του Αδαμόπουλου ένα κατοστάρικο. Χωρίς να το πολυσκεφτώ μπήπα στο βιβλιοπωλείο και αγόρασα τον Βραχόκηπο του Καζαντζάκη.
Ήταν το πρώτο δικό μου βιβλίο. Κάτω από το μαξιλάρι μου για χρόνια, διάβαζα, λίγο, προτού να σβήσει η μάνα μου το ηλεκτρικό,και έμενα έπειτα να σκέφτομαι στα σκοτεινά, ώσπου να με πάρει ο ύπνος. Πόλεμο στους άπιστους! Άπιστοι είναι οι ευχαριστημένοι, οι χορτασμένοι, οι στείροι.Φοιτήτρια στην Αθήνα άρχισα σιγά σιγά να αποκτώ τα δικά μου βιβλία. Τα διάβαζα και τα ξαναδιάβαζα, τα υπογράμμιζα και τα αποστήθιζα, κουβαλώντας τα από μετακόμιση σε μετακόμιση. Θα είχα μαζέψει καμιά σαρανταριά, όταν τον Αύγουστο του '67 που με συνέλαβαν, τα κατάσχεσαν οι αστυνομικοί. Και βρέθηκα, έπειτα από την αποφυλάκιση μου, με το μοναδικό βιβλίο που είχε γλιτώσει το πλιάτσικο, Το τέλος της μικρής μας πόλης.
Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Ίσως για να εξηγήσω την κατοπινή σχέση μου με το βιβλίο. Το αγόραζα, όπως αγοράζεις κάτι που το έχεις στερηθεί. Και ταυτοχρόνως το αντιμετώπιζα σαν κάτι δικό μου και πολύτιμο που κινδύνευα από στιγμή σε στιγμή να το χάσω ή να μου το αρπάξουν. Για χρόνια έντυνα όλα τα βιβλία μου με μπλε κόλλα και τους κολλούσα ετικέτες για να μοιάζουν με σχολικά, ελπίζονττας ότι θα ξεγελάσω έτσι τους αστυνομικούς, εάν συνέβαινε να μπουκάρουν πάλι χαράματα, για να με συλλάβουν.
Μάρω Δούκα (1947)
...κι αυτή η αίσθηση ότι, διαβάζοντας ένα βιβλίο, διαπλέω με ποταμόπλοιο τον κόσμο, με ακολουθεί πάντα.
*απόσπασμα από το κείμενο που έγραψε η Μάρω Δούκα
για το αφιέρωμα "πώς να διαβάζουμε"
του περιοδικού διαβάζω, τχ. 359 - Ιανουάριος 1996
*φωτογραφίες: tanea.gr, patakis.gr, enet.gr
ακόμα:
η Μάρω Δούκα
- στο γράμμα σε χαρτί, και
- στη Βιβλιονέτ
(το υπόλοιπο κείμενο, στα σχόλια)
για το αφιέρωμα "πώς να διαβάζουμε"
του περιοδικού διαβάζω, τχ. 359 - Ιανουάριος 1996
*φωτογραφίες: tanea.gr, patakis.gr, enet.gr
ακόμα:
η Μάρω Δούκα
- στο γράμμα σε χαρτί, και
- στη Βιβλιονέτ
(το υπόλοιπο κείμενο, στα σχόλια)
Ετικέτες ΕΛΛΗΝΕΣ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΕΛΛ.
- ανάρτηση από Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. στις
16.6.14 <---permanent link of this post
1 σχόλια:
από το το διαβάζω, τχ. 359 - Ιανουάριος 1996
Για χρόνια έντυνα όλα τα βιβλία μου με μπλε κόλλα και τους κολλούσα ετικέτες για να μοιάζουν με σχολικά, ελπίζονττας ότι θα ξεγελάσω έτσι τους αστυνομικούς, εάν συνέβαινε να μπουκάρουν πάλι χαράματα, για να με συλλάβουν.
Πέρασαν όμως εκείνα τα χρόνια, τώρα έχω εκατοντάδες βιβλία δικά μου, χωρίς μπλε κόλλα και χωρίς ετικέτα, τοποθετημένα με τάξη, κατά θέματα και κατά συγγραφείς, εδώ το γαλλικό μυθιστόρημα, εκεί οι αγαπημένοι μου Ρώσοι, παρακεί οι Αμερικάνοι, σε τούτο το ράφι τα ιστορικά, στο άλλο τα επιστημονικά, οι μελέτες, η ποίηση, οι αρχαίοι κλασικοί. Βιβλία που τα έχω διαβάσει πολλές φορές, ορισμένα που δεν έχω μπορέσει ακόμη να τα διαβάσω, μερικά που τα προορίζω για τις δύσκολες ώρες, κάποια που τα έχω αφήσει στη μέση, άλλα που τα έχω λατρέψει. Τα θεωρώ όμως όλα εξίσου περιουσία μου, τα έχω όλα ξεφυλλίσει και τα έχω μυρίσει, τα γνωρίζω.
Δυο φορές τον χρόνο, τα κατεβάζω από τα ράφια και τα χτυπώ, το ένα επάνω στ' άλλο, στη βεράντα για να φύγει η σκόνη, τα τοποθετώ πάλι με τρυφερότητα στη σειρά κι όπως τα τακτοποιώ, μου φαίνεται ότι τα έχω όλα ταξινομήσει στο κεφάλι μου, σαν τον ήρωα της Τύφλωσης του Κανέττι. Περιεργάζομαι τις καλλιγραφημένες σημειώσεις και τις υπογραμμίσεις, συχνά, δεν αναγνωρίζω το γραφικό μου χαρακτήρα και απορώ ποιος μπορεί να έχει γράψει στα περιθώρια των σελίδων όλες αυτές τις σκέψεις. Κοντοστέκομαι οτα θαυμαστικά και στα ερωτηματικά, έχοντας εντελώς λησμονήσει τί ήθελα να εννοήσω ή να επισημάνω πριν από χρόνια.
Σήμερα πώς διαβάζω; Πότε με μολύβι, με χαρτί και με λεξικό δίπλα μου, πότε περιφέροντας το βιβλίο από γωνιά σε γωνιά, σε όλο το σπίτι. Τυχαίνει επίσης να διαβάζω την ίδια περίοδο δύο και τρία βιβλία μαζί, ανάλογα με τη διάθεση μου και την εποχή. Πάντοτε όμως διαβάζω αργά. Συχνά χωρίς να το θέλω χάνω τον ειρμό, ξαναγυρίζω πίσω στις σελίδες, μπορεί να μείνω ώρες σε μια παράγραφο. Αφήνομαι στις καταστάσεις, προσπαθώ να διακρίνω κάτω από τις λέξεις. Όταν πια τελειώνω ένα βιβλίο, τοποθετώντας το στη βιβλιοθήκη, με εμφανή τα σημάδια της δοκιμασίας στη ράχη και στις σελίδες του, είναι σαν να δοκιμάστηκα κι εγώ μαζί του. Κι αυτή η αίσθηση ότι, διαβάζοντας ένα βιβλίο, διαπλέω με ποταμόπλοιο τον κόσμο, με ακολουθεί πάντα.
Δημοσίευση σχολίου
Εγγραφή σε Σχόλια ανάρτησης [Atom]
<< Αρχική σελίδα